Xuất khẩu dầu Iran giảm lần đầu tiên trong năm tháng

 Theo thỏa thuận đạt được tại Geneva, xuất khẩu dầu thô của Iran sẽ duy trì tại mức bình quân  1 triệu thùng/ngày trong vòng sáu tháng tình đến ngày 20/07 tới đây, thế nhưng kể từ khi ký kết hiệp ước, xuất khẩu dầu thô đến thị trường Châu Âu lần đầu tiên đạt mức dưới hạn mức cho phép trong tháng này.

Mức giảm xuất khẩu dầu thô của Iran trong tháng Ba sẽ duy trì còn quanh mức 1 triệu thùng/ngày và còn 953 ngàn thùng/ngày trong tháng Tư, giảm đi phần nào áp lực lên Tehran trước vòng đàm phán kế tiếp sẽ diễn ra vào tháng sau nhằm kết thúc các tranh cãi xung quanh chương trình hạt nhân Iran.

Mức giảm này chủ yếu đến từ nước nhập khẩu dầu Nhật Bản đã không có bất kì lô hàng dầu nào từ Iran và Han Quốc không có lịch thu mua dầu thô của nước Cộng hòa Hồi giáo Vùng Vịnh trong tháng Tư này.

Victor Shum, hãng tư vấn năng lượng HIS nhận xét: “Khi xuất khẩu dầu thô của Iran tăng lên, thị trường đã chú ý điều đó vì vậy tôi không lấy làm ngạc nhiên khi họ nỗ lực cắt giảm một phần trong thời gian tới. Liên quan đến nhà nhập khẩu Trung Quốc, mức sụt giảm cao hơn một chút, nhưng nó liên tục trồi sụt vì vậy tính bình quân cả năm thì Trung Quốc sẽ duy trì mức nhập khẩu theo như mục tiêu đề ra.”

Khách hàng lớn nhất của Iran, Trung Quốc, sẽ nâng mức nhập khẩu dầu thô trong tháng này lên mức 552 ngàn thùng/ngày, cao hơn 1/3 so với cùng kỳ năm ngoái, sau khi mức nhập khẩu dầu Iran giảm còn 458 ngàn thùng/ngày trong tháng trước.

Người mua Trung Quốc sẽ chiếm khoảng 60% mức xuất khẩu dầu thô bằng đường biển từ Iran trong tháng này.

Dầu thô xuất khẩu đến Ấn Độ, khách hàng lớn thứ hai của Tehran, đạ tăng vọt gần 43% trong Q1/2014, khiến cho Mỹ đã đưa ra lời cảnh báo đối với Ấn Độ là nước này cần phải duy trì mức nhập khẩu gần hơn mức cuối năm 2013 là 195 ngàn thùng/ngày.

Ấn Độ đã lịch trình nhập hẩu dầu thô tháng Tư khoảng 145 ngàn thùng/ngày, giảm từ mức nhập khẩu 412 ngàn thùng/ngày trong tháng Một.

Khó có thể nói ngay lập tức sự cắt giảm nhập khẩu từ Nhật Bản, Ấn Độ và Hàn Quốc là phản ứng trước áp lực phải duy trì các điều khoản của Hiệp ước Hạt nhân tạm thời, hay là nó có liên quan đến mức nhập khẩu giảm theo mùa bởi vì kế hoạch bảo trì.

Tehran đã bác bỏ cáo buộc chương trình nghiên cứu hạt nhân của mình là nhằm phát triển vũ khí hạt nhân, và tuyên bố rằng Iran chỉ tìm kiếm việc cung cấp điện từ việc nghiên cứu làm giàu uranium.

Trong nữa cuối của thập niên trước, Iran khai thác trung bình 4 triệu thùng/ngày, nhưng các lệnh cấm vận khắc nghiệt quốc tế trong hai năm qua đang cắt bớt phần lớn sản lượng khai thác và xuất khẩu của nước này.

Hiệp ước tạm thời giữa Iran và các cường quốc, ký hồi tháng 11/2013 và có hiệu lực từ ngày 20/01/2014, đã giải  phóng lượng tiền 4,2 tỉ USD dùng để thanh toàn tiền thu mua dầu cho Tehran đổi lại chính phủ Iran phải cắt giảm chương trình hạt nhân.

Các chuyên gia đàm phán từ Iran và Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Anh và Đức, hay còn được biết là nhóm P5+1, sẽ bắt đầu vòng đàmphàn tiếp theo tại thủ đô của Áo ngày 13/05 tới đây.

Xuất khẩu giảm

Theo ông Shum, các kế hoạch bảo trì định kì có thể giải thích lí do tại sao Nhật Bản và Hàn Quốc nhập khẩu ít dầu thô hon từ Iran. “Giai đoạn Q1 vẫn có một phần của thời tiết mủa đông và nhu cầu tiêu thụ qua đó vẫn ở mức cao, nhưng nhưng nhu cầu tiêu thụ dầu trong Q2 thường bắt đầu giảm với giai đoạn bảo trì định kì vào mùa xuân.”

Người mua Nhật Bản có thể cũng sẽ duy trì mức giảm nhập khẩu trong bối cảnh không chắc chắn trước khả năng Tokyo sẽ thông qua kế hoạch bảo hiểm quốc gia nhằm bảo vệ các tàu chở dầu sau khi các công ty bảo hiểm bắt đầu tuân thủ các lệnh cấm bán bảo hiểm đối với tàu chở dầu thô Iran.

Xuất khẩu dầu thô của Iran, boa gồm dầu ngưng, đạt mức 1,25 triệu thùng/ngày, gaim3 19% từ mức 1,55 triệu thùng/ngày của tháng Hai. Mức xuất khẩu dự kiến sẽ giảm thêm 5% trong tháng Tư còn 1,19 triệu thùng/ngày.

Hồi đầu tháng này, IEA đã chốt mức xuất khẩu dầu thô của Iran trong tháng Hai là 1,65 triệu thùng/ngày, bao gồm dầu ngưng, mức cao nhất từ tháng 06/2012.

Hồi đầu tuần này, phó thủ tướng phụ trách giao thương quốc tế của Iran tuyên bố rằng xuất khẩu dầu thô của nước này đang duy trì tại mức bình quân 1 triệu thùng/ngày trong sáu tháng qua.

Hàn Quốc đã nhập khẩu trung bình 129 ngàn thùng/ngày trong tháng Ba so với mức 217 ngàn thùng/ngày và sẽ không nhập khẩu dầu Iran trong tháng này.

Nhật Bản, khách hàng lớn thứ tư của Iran, đã không nhập khẩu dầu thô từ Tehran trong tháng trước, nhưng các tàu chở dầu Nhật Bản đã lên lịch trình vận chuyển 146 ngàn thùng/ngày trong tháng này so với mức 119 ngàn thùng/ngày của tháng Hai.

Thổ Nhĩ Kỳ là một điểm đến khác và lớn cho hoạt động nhập hẩu dầu thô Iran trong tháng trước và tháng này. kể từ khi các lệnh cấm vận được áp đặt hồi năm 2012, hơn một nữa doanh số bán dầu thô của Iran đã bị trì trệ. Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản và Thổ Nhĩ Kỳ là các nước đang thu mau hầu hết lượng dầu xuất khẩu của Tehran.