Cần “bà đỡ” mạnh tay

Sẵn sàng nguồn cung

Theo đúng lộ trình được Chính phủ đề ra, đến ngày 1-12-2014, xăng E5 sẽ được sử dụng bắt buộc tại bảy tỉnh, thành phố trên cả nước là Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ngãi, Bà Rịa –Vũng Tàu. Đến ngày 1-12-2015, xăng E5 sẽ được phối chế, tiêu thụ trên toàn quốc.

Thống kê của Bộ Công Thương cho thấy, về nguồn cung sản phẩm, cả nước hiện có bảy nhà máy sản xuất ethanol sinh học với công suất 535 triệu lít ethanol/năm. Khi các nhà máy hoạt động hết công suất thiết kế, sản lượng ethanol sẽ đủ để phối trộn 8,35 triệu tấn xăng E5 hoặc 4,17 triệu tấn xăng E10. Cùng với việc các nhà máy khác đang xây dựng, khả năng cấp ethanol để pha chế xăng E5 và E10 những năm tới theo lộ trình là hoàn toàn bảo đảm.

Tỉnh Quảng Ngãi là địa phương đầu tiên trên cả nước thực hiện thí điểm lộ trình sử dụng xăng E5 từ ngày 1-6-2014. Nhằm thực hiện lộ trình này, tại Quảng Ngãi, hiện có 8/9 cửa hàng trực thuộc PV Oil Miền Trung đang thực hiện phân phối xăng sinh học E5. Dự kiến, đến tháng 6-2014, sẽ có 100% cửa hàng trực thuộc PV Oil bán xăng E5 và có khoảng 70% đại lý thuộc hệ thống PV Oil tham gia phân phối bán lẻ xăng E5. Ông Lê Xuân Trình – Phó Tổng giám đốc PV Oil khẳng định: “PV Oil đã sẵn sàng để đưa sản phẩm xăng E5 ra đúng lộ trình nhằm bảo đảm phục vụ tốt nhất cho người tiêu dùng”.

Các đơn vị cung ứng xăng dầu khác như Saigon Petro đã sẵn sàng để tháng 12-2014 đưa sản phẩm vào hệ thống phân phối. Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cũng đang triển khai kế hoạch để sẵn sàng đưa sản phẩm này ra thị trường.

Cần thêm nhiều hỗ trợ

Mặc dù lộ trình đã có nhưng tình hình tiêu thụ các sản phẩm xăng sinh học còn gặp rất nhiều khó khăn bởi tỷ lệ người sử dụng sản phẩm này còn khá khiêm tốn. Theo khảo sát của phóng viên, mặc dù trên địa bàn Hà Nội có khá nhiều cây xăng bán song song cả sản phẩm xăng E5 và xăng truyền thống, tuy nhiên trong khi các cây xăng truyền thống khá nhộn nhịp thì các cây xăng E5 lại rất vắng vẻ. Tại cây xăng trên đường Thái Hà, chị Nguyễn Thu Hà (38 tuổi, Đê La Thành) cho biết: “Vì không biết nhiều về xăng E5 và đã quen sử dụng xăng truyền thống nên tôi không muốn thay đổi. Nếu xăng E5 được sử dụng đại trà thì tôi cũng sẽ sử dụng, nhưng thú thật tôi không hiểu rõ về sản phẩm này nên cũng chưa yên tâm”.

Anh Nguyễn Văn Long (22 tuổi, sinh viên Đại học Giao thông Vận tải) cho biết thêm: “Tôi có nghe nói xăng E5 rẻ hơn và bảo vệ môi trường, tuy nhiên vì không thấy có nhiều người sử dụng nên tôi cũng chưa sử dụng sản phẩm này”.

Không chỉ chị Hà và anh Long, lý do được hầu hết người tiêu dùng đưa ra khi không chọn sử dụng xăng E5 là không biết nhiều về sản phẩm và sử dụng xăng truyền thống đã quen. Theo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), tổng lượng xăng E5 do PVN cung cấp ra thị trường trong các năm qua chỉ đạt khoảng 1,1% công suất sản xuất của một nhà máy ethanol. Đến nay, chỉ có 3/10 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu tham gia bán xăng E5 gồm PV Oil, Petec và Saigon Petro bán xăng E5 tại 170/12.000 cửa hàng xăng dầu của cả nước. Đây là con số khá khiêm tốn.

Theo ông Phạm Đức Thắng, Phó tổng giám đốc Petrolimex, còn rất nhiều rào cản khiến xăng E5 khó tiếp cận với thị trường, tiêu biểu như thói quen tiêu dùng của người dân, chính sách giá. Vì vậy, ông Phạm Đức Thắng kiến nghị, cần có chính sách giá sao cho khuyến khích được người dân sử dụng sản phẩm này bởi nếu giá E5 được bán tương đương giá xăng truyền thống thì không thể thay đổi thói quen sử dụng sản phẩm của người dân.

Bên cạnh đó, để bù lỗ cho sản phẩm xăng E5, đang có ý kiến sẽ lập quỹ bình ổn sản phẩm này từ nguồn lãi bán xăng truyền thống. Ông Phạm Đức Thắng khẳng định: “Không thể lấy nguồn lãi từ xăng truyền thống để bù lỗ cho xăng E5 bởi lộ trình đã quy định cụ thể sẽ dần thay thế xăng dầu truyền thống bằng xăng E5. Nếu sau này lượng tiêu thụ xăng E5 tăng lên, xăng truyền thống giảm đi sẽ không có nguồn để bù lỗ. Quan trọng vẫn là chính sách giá phải được thực hiện sao cho vừa khuyến khích được người tiêu dùng, vừa khuyến khích được sản xuất”.

Ông Lê Bá Trình cho biết thêm, xăng E5 là loại nhiên liệu thân thiện với môi trường, được nhiều nước phát triển trên thế giới sử dụng. Tuy nhiên do người dân chưa quen với việc sử dụng xăng E5 nên lượng tiêu thụ còn chậm. “Chính vì vậy, tôi mong rằng lộ trình sử dụng xăng E5 được triển khai mạnh mẽ và quyết liệt. Có như vậy, việc đưa sản phẩm này vào sử dụng mới thành công” – ông Lê Bá Trình chia sẻ.

Thứ trưởng Công Thương Lê Dương Quang khẳng định, chủ trương Chính phủ đã đề ra là sẽ kiên định mục tiêu đưa nhiên liệu sinh học vào sử dụng theo đúng lộ trình. Về vấn đề giá và trích quỹ bình ổn, Bộ Công Thương và Bộ Tài chính sẽ ngồi lại với nhau, việc dùng công cụ thuế hay quỹ bình ổn giá sẽ được bàn bạc cụ thể và hướng dẫn cho doanh nghiệp.

Được sử dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia trên thế giới, xăng sinh học đã được chứng minh là sản phẩm kinh tế, thân thiện với môi trường. Đưa xăng sinh học vào sử dụng đại trà trên cả nước cũng là quyết sách đúng đắn. Tuy nhiên, để sản phẩm này chiếm được lòng tin của người tiêu dùng, người tiêu dùng và cả doanh nghiệp cần nhiều chính sách hỗ trợ hơn nữa.