Bộ Công Thương điều hành xăng dầu: Nhiều doanh nghiệp có lợi?

Điều hành giá xăng dầu phải tuân thủ quy định của Nhà nước

Vừa qua, văn phòng Chính phủ đã có văn bản truyền đạt ý kiến của Phó thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải, yêu cầu Bộ Công Thương phối hợp cùng với Bộ Tài chính tiếp tục chỉnh sửa dự thảo Nghị định thay thế nghị định 84/2009, về kinh doanh xăng dầu theo các phương án đã được đa số thành viên Chính phủ đồng ý.

Theo đó, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải yêu cầu hoàn thiện dự thảo Nghị định theo hướng về chu kỳ tính giá cơ sở, thực hiện theo phương án giá cơ sở được tính bình quân của 15 ngày đầu của chu kỳ dự trữ xăng dầu bắt buộc.

Về nguyên tắc trích lập, sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu theo ý kiến đồng ý của đa số thành viên Chính phủ để đảm bảo yêu cầu công khai, minh bạch. Việc trích lập Quỹ thực hiện theo nguyên tắc thường xuyên, liên tục nhằm tạo nguồn lực để bình ổn giá xăng dầu trong nước.

Đồng thời, cần chỉnh sửa lại biên độ điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu cho phù hợp với khả năng chấp nhận của nền kinh tế nước ta hiện nay (gồm 3 mức: ≤ 2%, từ trên 2% đến ≤ 7%, từ trên 7%).

Đặc biệt, thông báo này cũng nêu rõ, điều chỉnh cơ quan chủ trì điều hành giá bán lẻ xăng dầu là Bộ Công Thương (như đề nghị của Bộ Tài chính).

Ngoài ra, Phó Thủ tướng cũng yêu cầu bổ sung điều kiện thương nhân đầu mối xuất nhập khẩu xăng dầu, phải phù hợp với quy hoạch thương nhân kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu; bổ sung điều khoản chuyển tiếp đối với các quy định về thuê kho, phương tiện vận tải xăng dầu nội địa của thương nhân đầu mối và tổng đại lý.

Trả lời báo chí liên quan đến vấn đề, sắp tới, khi việc điều hành giá xăng đầu sẽ trao về Bộ Công Thương, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối lớn thuộc Bộ sẽ ưu ái hơn, bởi đây là những các “con’” của mình?, ông Võ Văn Quyền, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước Võ Văn Quyền cho biết, trước hết, trong hai Bộ là Tài Chính và Công Thương, Bộ nào chủ trì thì Bộ còn lại cũng sẽ phải phối hợp. Nguyên tắc chủ trì phối hợp là quy định của Luật pháp.

“Dù Bộ Công Thương hay Bộ Tài chính chủ trì đều là quản lý của Nhà nước và phải thực hiện theo quy định của Nhà nước. Vì thế, sẽ không có chuyện Bộ Công Thương ưu ái cho các “con” của mình việc khi được giao quyền điều hành giá xăng dầu”, ông Quyền chia sẻ.

Cũng theo ông Quyền, gần đây, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ra chỉ thị minh hoạch hóa thông tin trong điều hành kinh doanh xăng dầu và điện. Tất cả các cơ chế như vậy đủ để kiểm soát, giám sát, các bộ ngành giám sát, người trong bộ máy ấy buộc phải tuân thủ theo Luật pháp. Nếu làm sai phải chịu hình thức kỷ luật theo Quy định của Luật pháp.

Chào bán xăng dầu là công khai

Liên quan đến câu hỏi tại sao Việt Nam không đấu thầu quốc tể để minh bạch hóa trong việc kinh doanh xăng dầu, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước Võ Văn Quyền cũng cho biết, hiện nay, Việt Nam đang mua bán xăng dầu giống như các nước theo thông lệ quốc tế qua sàn giao dịch xăng dầu. Tại sàn giao dịch, hàng ngày người mua và người bán gặp nhau, chốt giá trên sàn, công khai minh bạch.

Theo chia sẻ của ông Quyền, những người mua trong đó có người mua Việt Nam chào, người bán trên sàn chốt giá, lượng bán, tiền bán, giá, giao dịch vận chuyển theo nguyên tắc và việc này hoàn toàn công khai minh bạch. Hiện nay, Việt Nam đang sử dụng sàn flat ở Singapore- nơi phần lớn sử dụng giao dịch của Việt Nam.

Riêng về Quỹ bình ổn giá xăng dầu, ông Quyền cũng cho biết, hiện nay đang được Bộ Tài chính quản lý. Theo thiết kế của Nghị định 84 thì để tại doanh nghiệp. Bởi vì khi cần thủ tục liên Bộ thấy rằng, lấy ý kiến trong vòng 2 ngày, cần phải xả quỹ thì phải có quyết định và được thực hiện ngay. Còn việc thực hiện sẽ kiểm tra hậu kiểm sau.

“Nếu để ở kho bạc cũng có cái hay là để quản lý, nhưng thủ tục giải ngân kho bạc không phù hợp với tiến độ của thị trường. Còn nếu để tại ngân hàng, tạo tài khoản riêng, được sử dụng bao nhiêu, chi bao nhiêu thì Bộ Tài chính chủ trì. Có để ở đâu thì ai là người quyết định xử lý vẫn do Bộ Tài chính chủ trì”, ông Quyền chia sẻ.

Liên quan đến những vấn đề trên, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cũng cho rằng, xăng dầu là một vấn đề nhạy cảm, được lãnh đạo các cấp, các Bộ, ngành, dư luận nhân dân rất quan tâm. Nghị định 84 được ban hành từ tháng 12/2009, đã bộc lộ một số bất cập chưa phù hợp với thực tế hiện tại. Chính vì vậy, Chính phủ đã giao Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Tài chính cùng các Bộ, ngành, cơ quan có liên quan sửa đổi Nghị định.

“Nghị định đã được soạn thảo kỹ lưỡng theo đúng quy định hiện hành, Bộ Công Thương đã nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo Chính phủ, xin ý kiến của các Bộ, ngành, cơ quan có liên quan, lấy ý kiến rộng rãi của người tiêu dùng... Có thể nói, sự phối hợp giữa Bộ Công Thương với Bộ Tài chính từ trước đến nay là tốt, và trong việc soạn thảo Nghị định này cũng không phải là ngoại lệ”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nói.