Gỡ "nút thắt" cho tiêu thụ xăng sinh học E5

Từ ngày 1/12/2014, xăng sinh học E5 sẽ được sản xuất để sử dụng cho phương tiện cơ giới đường bộ tại 7 địa phương.

Vướng "đầu ra" cho xăng E5

Tại tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Công Thương Cao Quốc Hưng cho biết, từ ngày 1/12/2014, xăng sinh học E5 sẽ được sản xuất để sử dụng cho phương tiện cơ giới đường bộ tại 7 địa phương: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ngãi, Bà Rịa- Vũng Tàu. Xăng E5 cũng sẽ chính thức sử dụng rộng rãi trên toàn quốc từ 1/12/2015. Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Cao Quốc Hưng, đây là chủ trương lớn nhằm đa dạng hóa các nguồn năng lượng quốc gia, giải quyết các vấn đề về môi trường và phát thải carbon tại Việt Nam. Tuy nhiên, đến nay vẫn ít người dân biết thông tin về xăng sinh học nên có tâm lý e ngại khi sử dụng.

Ngoài vướng mắc về đầu ra cho sản phẩm, tìm nguồn nguyên liệu ổn định cho nhiên liệu sinh học này vẫn còn đang là vấn đề đặt ra. Theo thống kê, cả nước hiện có 7 nhà máy sản xuất ethanol với tổng công suất 535 triệu lít/năm, xây dựng theo quy hoạch tại những vùng trồng sắn trọng điểm, đủ khả năng cung cấp ethanol để pha chế xăng E5, E10 trong năm 2014 và các năm tới. Tuy nhiên, do thị trường tiêu thụ xăng E5 còn hạn chế nên hiện nay, phần lớn sản phẩm của các nhà máy phải xuất khẩu với giá thấp, vì vậy các đơn vị đang phải sản xuất cầm chừng. Đến nay, số xăng E5 bán ra chỉ bằng 1/8 so với xăng dầu truyền thống.

Để sản xuất nhiên liệu sinh học, nguyên liệu đầu vào ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của nhà máy, chiếm tới 60% giá thành sản phẩm. Nhưng giá thu mua nguyên liệu hiện nay còn cao, biến động theo thời vụ, nguồn vốn để đầu tư mua nguyên liệu lớn do một năm chỉ có một vụ sắn, lãi vay ngân hàng còn cao.

Về mặt cơ chế chính sách, theo phản ánh của các doanh nghiệp, hiện nay Nhà nước chưa có chính sách hỗ trợ tài chính cho công tác phân phối và tiêu dùng xăng E5. Trong quá trình xây dựng chính sách hỗ trợ, Nhà nước cần cân đối và tính toán đến hiệu quả tổng thể của toàn bộ chương trình phát triển tổng thể nhiên liệu sinh học.

Quyết tâm thực hiện lộ trình

Thực hiện chủ trương của Chính phủ nhằm đa dạng hóa nguồn nhiên liệu, góp phần vì một Việt Nam xanh, sạch hơn, các đơn vị đã chủ động thực hiện. Được biết, từ thời điểm triển khai kinh doanh xăng sinh học 1/8/2010 đến nay, Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) đã đầu tư 9 trạm pha chế xăng E5, trong đó có 5 trạm pha chế thêm mẻ có công suất từ 80-85m3/mẻ đang hoạt động tại các kho Đình Vũ (Hải Phòng), Liên Chiểu (Đà Nẵng), Nhà Bè (TP. Hồ Chí Minh), Miền Đông (Vũng Tàu), Trà Nóc (Cần Thơ) và 4 trạm inline công suất 280.000m3/năm tại Hải Phòng, Quảng Ngãi, Vũng Tàu, TP. Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, từ tháng 6/2014, Công ty lọc hóa dầu Bình Sơn đã sẵn sàng cung cấp xăng E5 cho tất cả các đầu mối bằng đường bộ. Tập đoàn Dầu khí và các đơn vị thành viên đã cùng các đối tác khác hoàn thành xây dựng 2 nhà máy sản xuất bio-ethanol với công suất 200.000m3/năm đủ để pha chế 4 triệu m3 xăng E5/năm.

Tại buổi trực tuyến, ông Nguyễn Sinh Khang - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PetroVietnam) - khẳng định, nguồn cung E100 của PetroVietnam đối với lộ trình phối trộn xăng sinh học với nhiên liệu truyền thống là dư thừa và có thể cung cấp cho các doanh nghiệp khác hoặc xuất khẩu.

Đối với bài toán nguyên liệu, thực tế cho thấy, thời gian qua, việc Nhà máy ethanol Tam Nông dừng thi công khiến bà con đang tìm cách chuyển đổi cây trồng, để khôi phục nguồn nguyên liệu vùng sẽ rất khó khăn. Giải quyết vấn đề này, PetroVietnam đã chỉ đạo và hỗ trợ chủ đầu tư các dự án, làm việc với UBND các tỉnh để triển khai lập quy hoạch phát triển vùng nguyên liệu nhằm cung cấp ổn định khi nhà máy đi vào vận hành thương mại. Bên cạnh đó, do kỹ thuật canh tác của nông dân còn hạn chế, Tập đoàn đã hỗ trợ kinh phí cho các chủ đầu tư, phối hợp với các tường đại học, viện nghiên cứu… để nghiên cứu và cung ứng cho nông dân giống sắn cao sản, hàm lượng tinh bột cao, qua đó khuyến khích nông dân trồng sắn và nâng cao thu nhập.

Các đơn vị cũng đang thực hiện phát triển hệ thống thu mua, nghiên cứu mô hình thu mua nguyên liệu hợp lý, hiệu quả đối với từng địa phương. Ví dụ như đối với Công ty cổ phần Nhiên liệu sinh học Phương Đông, do gần các vùng nguyên liệu phong phú tại khu vực Tây Nguyên, Campuchia vì vậy không đầu tư phát triển vùng nguyên liệu mà tập trung vào việc phát triển mạng lưới thu mua sắn tại chỗ và hệ thống kho chứa để đảm bảo thu mua được sắn với giá cả cạnh tranh trên thị trường.

Chủ đầu tư chủ động làm việc với các tổ chức tín dụng để hỗ trợ cho người nông dân vay được các nguồn vốn ưu đãi nhằm tiết giảm chi phí trồng sắn, đảm bảo lợi nhuận hợp lý cho người nông dân. Do đặc tính thời vụ của nguyên liệu, các đơn vị đã chủ động nghiên cứu để triển khai hệ thống lò sấy sắn nhằm thu mua được nguyên liệu giá rẻ, đảm bảo cung cấp nguyên liệu ổn định phục vụ sản xuất.

Thông tin về việc thực hiện theo đúng lộ trình sử dụng xăng sinh học của Chính phủ, ông Bùi Ngọc Bảo - Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) - cho biết: Từ cuối năm 2013, Petrolimex đã ban hành tài liệu phổ biến kiến thức xăng sinh học. Đây là tài liệu nội bộ của Petrolimex để phổ biến các thông tin, kiến thức cơ bản nhất về xăng sinh học, cụ thể là 2 mặt hàng xăng E5 và xăng E10. Tiếp đó, Petrolimex đã thành lập Ban nghiên cứu triển khai áp dụng nhiên liệu sinh học, cử đoàn chuyên gia đi học hỏi kinh nghiệm phối trộn, kinh doanh xăng sinh học tại Thái Lan… để sẵn sàng thực hiện hiệu quả chủ trương của Chính phủ.

Hiện Petrolimex đang yêu cầu Công ty Xăng dầu Quảng Ngãi (Petroilmex Quảng Ngãi) báo cáo chi tiết thực trạng hệ thống cửa hàng xăng dầu (CHXD) và hệ thống đại lý, tổng đại lý để nghiên cứu, chỉ đạo phương án tiếp nhận xăng E3/E5 bằng đường bộ từ Nhà máy lọc dầu Dung Quất, hoàn tất nghiên cứu, tìm đối tác cung cấp thiết bị công nghệ để hoàn thiện thủ tục trình Hội đồng quản trị Petrolimex phê duyệt đầu tư thí điểm phối trộn và tổ chức phân phối xăng E5 tại địa bàn các Công ty Xăng dầu Khu vực II (Petrolimex Sài Gòn) và Khu vực V (Petrolimex Đã Nẵng)..