Biến động giá cơ sở đến 3% đã được tăng giá xăng dầu

Nghị định số 84/2009/NĐ-CP cũng được cho là tồn tại nhiều bất cập trong thời gian qua và đòi hỏi một cơ chế mới bám sát hơn diễn biến thị trường thế giới, tần suất, điều chỉnh giá ngắn hơn. Bên cạnh đó, cần tạo thêm điều kiện cho hoạt động kinh doanh xăng dầu, tránh độc quyền và cơ chế nhằm sử dụng hiệu quả hơn Quỹ Bình ổn xăng dầu.

Thời gian giữa hai lần điều chỉnh tăng giá xăng dầu tối thiểu là 15 ngày

Cũng theo Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, việc sửa đổi Nghị định này sẽ theo hướng bám sát hơn diễn biến thị trường xăng dầu thế giới, tạo thêm điều kiện cho hoạt động kinh doanh xăng dầu cạnh tranh hơn trong sự quản lý Nhà nước, thêm nhiều đầu mối kinh doanh xăng dầu, tránh độc quyền.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, năm 2013 có 10 lần tăng giá xăng dầu và trong 5 tháng đầu năm 2014 có 11 - 12 lần tăng giá nhưng xét ra thì “không có lần nào gây sốc, bị giật cục”.

Tại Dự thảo mới nhất này quy định, thời gian giữa hai lần điều chỉnh giá liên tiếp tối thiểu là 15 ngày dương lịch với trường hợp tăng giá và tối đa là 15 ngày với trường hợp giảm giá.

Điểm được quan tâm nhất là biên độ và cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu cũng đã có những thay đổi so với các dự thảo trước. Theo đề xuất mới nhất của Bộ Công thương, khi các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở tăng trong phạm vi đến 3%, từ trên 3% đến 7% và trên 7% thì sẽ có những điều chỉnh giá bán tương ứng.

Cụ thể, khi các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở tăng trong phạm vi đến 3% so với giá bán lẻ hiện hành, thương nhân đầu mối được quyền chủ động tăng giá bán lẻ tương ứng giá cơ sở tại thời điểm thương nhân điều chỉnh giá, đồng thời gửi văn bản kê khai giá, quyết định điều chỉnh giá và chịu trách nhiệm trước pháp luật về mức giá được điều chỉnh với cơ quan nhà nước.

Trường hợp giá cơ sở tăng vượt 3% đến 7% so với giá bán lẻ hiện hành, thương nhân đầu mối sẽ gửi văn bản kê khai giá, dự kiến mức điều chính tới liên bộ Công thương – Tài chính trước thời gian điều chỉnh 2 ngày làm việc. Quá thời hạn trên mà cơ quan nhà nước không có ý kiến thì thương nhân được quyền tăng giá bán.

Một thành viên soạn thảo Dự thảo Nghị định này cho hay, ở khung giá cơ sở tăng vượt 3% và đến 7%, thương nhân đầu mối sẽ được chủ động điều chỉnh đến 3% sau thời điểm 2 ngày làm việc kể từ khi cơ quan quản lý nhận được văn bản kê khai giá. Mức chênh lệch 4% còn lại sẽ được giải quyết bởi các biện pháp bình ổn giá của cơ quan hữu trách trong 5 ngày làm việc kể từ khi nhận được quyết định điều chỉnh giá. Mà ở đây là thông qua việc sử dụng Quỹ quỹ bình ổn giá xăng dầu hoặc điều chỉnh thuế nhập khẩu xăng dầu.

Trường hợp có biến động làm cho giá cơ sở tăng trên 7% so với giá bán lẻ hiện hành hoặc việc tăng giá xăng dầu làm ảnh hưởng đến phát triển kinh tế và đời sống của nhân dân, Thủ tướng Chính phủ công bố và áp dụng các biện pháp bình ổn giá xăng dầu. Tuy vậy trong trường hợp này, thương nhân đầu mối phải báo cáo trước 5 ngày làm việc để xem xét. Trường hợp cơ quan hữu trách không có văn bản điều hành, thương nhân đầu mối được quyền chủ động tăng giá tương đương giá cơ sở tại thời điểm điều chỉnh giá và gửi quyết định điều chỉnh giá tới cơ quan quản lý nhà nước.

Dự thảo mới cũng quy định, khi các yếu tố cấu thành khiến giá cơ sở giảm trên 3% so với giá bán lẻ hiện hành, sau khi cơ quan quản lý áp dụng các biện pháp điều tiết về tài chính theo quy định của pháp luật qua thuế nhập khẩu, quỹ bình ổn giá…, thương nhân đầu mối tiếp tục giảm giá bán lẻ của mình đồng thời gửi văn bản điều chỉnh giá về cơ quan quản lý. Dự thảo cũng quy định không hạn chế khoảng thời gian giữa hai lần giảm giá và số lần giảm giá.

Liên quan đến việc sử dụng xăng sinh học, Bộ Công thương cho hay, giá nhiên liệu sinh học sẽ được tính đúng, tính đủ theo cơ chế thị trường như đối với nguyên liệu có nguồn gốc hóa thạch. Tuy nhiên khi cần sẽ sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu, Quỹ bảo vệ môi trường để hỗ trợ giá bán nhiên liệu sinh học thấp hơn nhiên liệu có nguồn gốc hóa thạch để khuyến khích sử dụng nhiên liệu sinh học.

Bộ Công thương đã làm rõ trách nhiệm của mình trong việc điều hành giá bán lẻ xăng dầu. Theo đó, Bộ Công thương chủ trì, phối hợp Bộ Tài chính điều hành giá xăng dầu, Quỹ bình ổn giá xăng dầu thông qua cơ chế hoạt động của Tổ liên ngành điều hành giá xăng dầu. Bộ này cũng sẽ chủ trì việc kiểm tra, giám sát thương nhân đầu mối, thương nhân phân phối xăng dầu thực hiện các quy định tại điều 38 của Nghị định.

Bộ Tài chính sẽ phối hợp với Bộ Công thương hướng dẫn phương pháp tính giá cơ sở, trịch lập, sử dụng, kiểm tra và giám sát việc thực hiện chi phí kinh doanh định mức, lợi nhuận định mức, quỹ bình ổn giá xăng dầu.